Kolorektalni karcinom

Karcinomi na kolonu i rektumu se uglavnom razvijaju od polipa koji se nalaze u ovim organima. Svake godine jedan milion ljudi oboli od karcinoma na kolonu i rektumu..

Šta predstavlja?

Drugo ime karcinoma debelog creva ili karcinoma na kolonu i rektumu je kolorektalni karcinom. Svake gosine oko 1 milion ljudi oboli od ovog malignog oboljenja. Verovatnost pojave ovog oboljenja je veća kod muškog pola i iznosi 4,5% za razliku od žena kod kojih iznosi 3,2%. Kolorektalni karcinom se uglavnom razlikuje od adenoma (polipa). Ovi benigni tumori, koji potiču od sluzokože rektuma, uglavnom nisu primetljivi pošto godinamamogu biti pasivni. Stepen pojave adenoma se povećava sa uzrašću. Ipak, iako je povezanost razvoja karcinoma sa adenomima otkriven nedavno, spoljašnji faktori koji izazivaju proces nisu još potpuno definisani.

Koji su metodi za dijagnozu?

Pregledi koji su neophodni za evaluaciju kolorektalnog karcinoma i određivanje faze bolesti vrše se dijagnostičkim metodama. Rentgenološko ispitivanje debelog creva, kolonoskopija, kompjuterska tomografija abdomena, ultrazvuk, snimanje magnetnom rezonancom, endorektalna ultrasonografija i pozitronska emisiona tomografija (PET), mogu biti potebni u zavisnosti od stanja pacijenta i karakteristika tumora. Pomoću njih, određuje se stepen narušavanja, nakon čega se pravi plan za tretman bolesti.

Koji testovi se sprovode?

Posle konsultacije sa lekarom specijalistom i detaljnog kliničkog pregleda, izvode se sledeći testovi:

• Pregled krvi u fecesu
• Radiološki pregledi
• Labaratoriski pregledi
• Endoskopski pregledi

Kako se leči?

Karcinomi na kolonu i rektumu se tretiraju različitim metodama. Operacija, hemoterapija (terapija lekovima) i radioterapija su najčešće upotrebljavani metodi za lečenje. Pre planiranja tretmana od velike važnosti je informacija o stepenu narušavanja, kao i opšte stanje pacijenta.

Faze kolorektalnog karcinoma

Kolorektalni karcinom je klasifikovan u četiri faza:

Faza I: Ovo je najranija faza bolesti. Kancerogene ćelije su zahvatile unutrašnje i srednje slojeve creva. Limfni čvorovi i dalji organi nisu još zahvaćeni.
Faza II: Kancerogene ćelije su zahvatile sve slojeve debelog creva i mogu se proširiti na susedne organe. Limfni čvorovi i dalji organi nisu još zahvaćeni.
Faza III: Bez obzira na stepen zahvaćenosti zida kolona, tumor se širi na susedne limfne čvorove.
Faza IV: Ovo je najkasnija faza bolesti. Nezavisno od stepena proširenosti tumora u zidu debelog creva ili limfnih čvorova, postoje metastaze na organima kao što su jetra, pluća, peritoneum, kosti, mozak.

Kako se primenjuje hirurški tretman?

U svim fazama primarni tretman kod kolorektalnog karcinoma je operacija. Ipak, forma hirurškog tretmana može varirati u zavisnosti od lokalizacije tumora u debelom crevu i rektumu, njegove veličine, faze i u hitnim slučajevima kod pacijenata koji imaju komplikacije (atrezija, perforacija, krvarenje itd.). Danas su laparoskopske metode postale zastupljenije u hirurškom tretmanu. U produžetku su navedene primarne tehnike:
• Kod nekih malih rektalnih tumora primenjuje se lokalna ekscizija u smislu otsecanja i odstranjivanja samo dela tumora preko anusa.
• Resekcija predstavlja odsecanje i odstranjivanje dela debelog creva (ili celog) i dela rektuma (ili u celini) u zavisnosti od lokalizacije tumora. Kod ovih hirurških tehnika susedni limfni čvorovi se odstranjuju zajedno sa crevom. Ukoliko se tumor proširio na susedne organe, ovi organi se takođe moraju odstraniti radikalnom operacijom. Zdravi delovi creva se sastavljaju (anastomoza).
• Konstruisanje neanatomskog anusa (ileostomija ili kolostomija) koji se povezuje sa malim crevom ili abdominalnim zidom debelog creva. Ovo se izvodi nakon što je urađena resekcija debelog creva i rektuma. Sadržaj debelog creva se odstranjuje u plastičnoj kesi koja je povezana sa stomačnim zidom preko neanatomskog anusa. Kod nekih pacijenata ovakvo stanje može biti permanentno. Kod onih pacijenata kod kojih ne postoji medicinski razlog, neanatomski anus se zatvara i pacijenti imaju normalnu defekaciju.
• Metastaze u plućima i u jetri se mogu odsraniti putem hirurške tehnike metastazektomija.
• Kad je bolest otkrivena u kasnijem stadijumu, kada radikalna hirurgija nije opcija za tretman, izvode se palijativne hirurške intervencije koje imaju za cilj da poboljšaju život pacijenta.
• Hemoterapija ili radioterapija je uključena u planu za tretman pre ili posle operacije, zavisno od stadijuma bolesti.